Gdy Eutyfron idąc do sądu, aby złożyć skargę na swego ojca spotkał brodatego Sokratesa, był pewien, że wie czym jest zbożność, a czym bezbożność. Po kilku dłuższych chwilach rozmowy, nie był już tak przekonany do słuszności swego poglądu. Opowiedziana przez Platona historia, którą rzecz jasna można odczytać na wiele sposobów, odsłania między innymi to, że wymiana zdań niekoniecznie musi prowadzić do konsensusu.
Czy warto zatem lobbować na rzecz dialogu, skoro ten nie zawsze owocuje porozumieniem? Zdaje się, że nie zawsze jest taka potrzeba. Owszem, jeśli ewentualny konflikt miałby wymknąć się spod kontroli, to lepiej go opóźniać, neutralizować i wtedy rzeczywiście zachęta do dialogu zdaje się jak najbardziej na miejscu. Wiedział o tym dobrze bł. Jan XXIII wzywający do pokoju, w czasie kryzysu kubańskiego, do podobnych rozwiązań zachęcał bł. Jan Paweł II, gdy reżim komunistyczny dogorywał w Europie, w ślady swoich poprzedników idzie dziś Franciszek, zaniepokojony sytuacją na Bliskim Wschodzie.
Sęk w tym, że niezależnie od tego jak wiele jeszcze razy usłyszymy wezwań do dialogu z ust ziemskich namiestników Chrystusa, to i tak na końcu czasów nastąpi wielka bitwa, o której mówi św. Jan w Apokalipsie. Niezależnie od tego kiedy to nastąpi, jedno jest pewne, dialog, jako narzędzie rozwiązywania sporów nie zawsze okaże się skuteczny.
Tam natomiast, gdzie sytuacja nie jest, aż tak napięta, dialog kwitnie w najlepsze. Czasem nawet można odnieść wrażenie, że aż do przesady. Jesteśmy na niego skazani, a żarliwe dyskusje wydają się nie mieć końca. Wiara w superskuteczność dyskusji to jednak ułuda , dlatego warto zaryzykować trawestację starego przysłowia „Si vis pacem para bellum” i powiedzieć: „jeśli chcesz dialogu, bądź gotowy na konflikt!”.
Adam Wątróbski. Doktor filozofii, freelancer, jak coś wymyśli to publikuje, bez formalnych związków z żadną opcją polityczną, sympatyk tradycji katolickiej.
